کانون آسیب شناسی یوگا؛ ترویج یوگا منهای اخلاق / تاکنون دربارۀ وضعیت یوگا در ایران یادداشت‌های متعددی در پایگاه خبری تحلیلی بهداشت-معنوی منتشر شده است. وضعیت مربیان، آموزش‌های خصوصی و مراکز آموزشی مربیانی که از خارج کشور مشغول آموزش به ایرانیان هستند و نیز تورها و برنامه‌های آموزشی خارج کشور، موضوعات پرمسئله‌ای است که بررسی آنها دامنه‌ای بلند دارد.
اپلیکشین‌های آموزش یوگا قلمروی دیگر از آسیب‌های اخلاقی را در رابطه با آموزش این آئین هندوئیستی در کشور ایجاد کرده است؛ به‌ویژه پس از شیوع پاندمی کرونا و تعطیلی بسیاری از باشگاه‌های ورزشی، بازار اپلیکیشن‌های آموزشی آن داغ‌تر از گذشته شده است.
در این بین، اپلیکیشن‌های تلفن همراه، مربی یوگا را به خانه‌ها آورده و جای خالی باشگاه و مربی را پر کرده است. اما در این اپلیکیشن‌ها مربی کیست؟ و بر اساس چه قواعدی به مخاطبان خود آموزش می‌دهد؟ اپلیکیشن‌های آموزشی یوگا از نظر اخلاقی فضای مناسبی نداشته و با هنجارهای فرهنگ ایرانی مطابق نیستند.
با جستجوی واژۀ یوگا به زبان فارسی در «گوگل پلی»، بیش از ۲۰۰ اپلیکیشن آموزشی مربوط به این آئین هندوئیستی را مشاهده می‌کنید. بسیاری از این برنامه‌ها که بعضاً به صورت رایگان در اختیار عموم قرار می‌گیرد، بیش از یک میلیون دانلود داشته است. اپلیکیشن‌های داخلی نظیر بازار و مایکت نیز از این رقابت عقب نمانده و برنامه‌های آموزشی مختلفی را در این رابطه عرضه کرده‌اند؛ برنامه‌هایی که ده‌ها هزار بار دانلود شده و کامنت‌های فراوانی زیر آن نشسته است.
بی‌شک استقبال از این اپلیکیشن‌ها در فضای مجازی به جهت تبلیغات فراوانی است که در فضای حقیقی و با استفاده از امکانات عمومی کشور به صورت رسمی و گسترده دربارۀ یوگا انجام می‌شود. بسیاری از موضوعات هستند که در فضای حقیقی تبلیغ نمی‌شوند و در فضای مجازی هم از آنها استقبال نمی‌شود.
ظاهراً فضای مجازی از کنترل خارج شده است و نظارت و برنامه‌ریزی فرهنگی در آن بی‌معناست. اما سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی حساب شده در رابطه با یوگا در فضای حقیقی و رسمی کشور، می‌تواند مجراهای غیرقابل کنترل یوگا را مهار کند. اگر در محیط‌های فرهنگی، ورزشی و رسانه‌های رسمی، سیاست‌گذاری روشن و درستی در رابطه با یوگا داشته باشیم، دست کم از امکانات عمومی و منابع دولتی آب به آسیاب مروجان غیررسمی یوگا نمی‌ریزیم.
